Wie is jouw grootste saboteur?
Stel je voor: je begint je dag zoals altijd, je staat op, wast je gezicht, maakt een kop koffie en maakt je klaar voor een nieuwe dag. Maar ergens in je achterhoofd klinkt een stem: “Je kunt het niet,” “Je bent niet goed genoeg.”
Dit stemmetje is je saboteur. En hij is niet alleen. Deze innerlijke kritische stemmen, saboteurs genaamd, kunnen ons tegenhouden en ons zelfvertrouwen ondermijnen. Maar wat zijn saboteurs precies? En hoe kunnen we leren om ermee om te gaan?
De oorsprong van saboteurs: van bescherming tot belemmering
Saboteurs ontstaan in je vroege kinderjaren. Ze hielpen je destijds om zowel fysiek als emotioneel te overleven. Als kind paste je je aan situaties aan om veilig en geliefd te blijven. Dit kon betekenen dat je bepaalde gedragspatronen ontwikkelde, zoals het zoeken naar goedkeuring of het vermijden van conflicten. Deze patronen waren toen nuttig, maar als volwassene kunnen ze je vaak belemmeren en beperken.
De verschillende soorten saboteurs
Volgens Shirzad Chamine, schrijver van “Positive Intelligence”, hebben we allemaal innerlijke saboteurs. Hij identificeert tien veelvoorkomende saboteurs die ons kunnen tegenhouden:
- De Beoordeelaar (Judge): Hij is de baas van alle saboteurs. Hij oordeelt negatief over jezelf, anderen en situaties.
- Het Slachtoffer (Victim): Hij houdt je vast in negatieve emoties en laat je je hulpeloos voelen.
- De Pleaser: Hij wil anderen tevreden stellen, vaak ten koste van jezelf.
- De Hyper-Achiever: Hij drijft je om steeds meer te bereiken, maar je bent nooit echt tevreden.
- De Perfectionist (Stickler): Hij wil dat alles perfect is en is nooit tevreden met minder.
- De Vermijder (Avoider): Hij zorgt ervoor dat je moeilijke situaties uit de weg gaat.
- De Onruststoker (Restless): Hij houdt je voortdurend bezig en afgeleid.
- De Controller: Hij wil altijd controle hebben over mensen en situaties.
- De Hyper-Rationele: Hij vertrouwt alleen op logica en niet op emoties.
- De Hyper-Vigilante: Hij is altijd op zijn hoede voor mogelijke bedreigingen.
Deze saboteurs zijn universeel en kunnen in verschillende combinaties bij iedereen voorkomen.
Herken de saboteurs in jezelf
Om je saboteurs te verslaan, moet je ze eerst herkennen. Dit begint met zelfbewustzijn. Stel jezelf de volgende vragen:
- Welke negatieve gedachten heb ik vaak? Denk na over momenten wanneer je kritisch bent over jezelf of anderen. Bijvoorbeeld, wanneer je een fout maakt en jezelf bekritiseert of als je snel oordeelt over anderen.
- Wanneer voel ik me het meest gestrest of gefrustreerd? Probeer te identificeren wat de oorzaak is van jouw stress. Is het werk, familie, sociale situaties, of iets anders? Noteer welke gedachten of gevoelens steeds terugkomen in deze situaties.
- Welke situaties geven mij altijd dezelfde negatieve reacties? Kijk naar patronen in je gedrag. Misschien voel je je altijd overweldigd bij deadlines, ongemakkelijk in sociale situaties, of gefrustreerd als dingen niet volgens plan gaan. Deze reacties kunnen je helpen je saboteurs te herkennen.
Door deze vragen te beantwoorden, kun je zien welke saboteurs bij jou het vaakst voorkomen. Misschien merk je dat de Pleaser vaak naar voren komt wanneer je bang bent om anderen teleur te stellen, of dat de Controller de overhand heeft wanneer je je onzeker voelt en de controle wilt behouden.
Hoe ga je om met je saboteurs?
Het doel is om minder last te hebben van je saboteurs en meer ruimte te geven aan positieve gedachten. Dit vraagt oefening en geduld, en met de juiste aanpak kun je je saboteurs beter herkennen en ermee omgaan. Hier zijn enkele manieren:
- Denk positief: Vervang negatieve gedachten door positieve. Gebruik affirmaties of herformuleer je interne dialoog.
- Mediteer: Meditatie kan je helpen je saboteurs te herkennen en je te verbinden met je innerlijke wijsheid.
- Wees dankbaar: Dankbaarheid helpt je focussen op wat goed gaat in je leven.
- Stel grenzen: Leer “nee” te zeggen en respecteer je eigen behoeften.
- Wees lief voor jezelf: Vergeef jezelf voor fouten en accepteer dat je menselijk bent.
- Zoek steun: Praat met vrienden, familie of een coach. Een extern perspectief kan helpen.
- Gebruik humor: Lach om je saboteurs. Humor vermindert hun macht over je.
Veerkracht en groei: een doorlopend proces
Het omgaan met je saboteurs is een doorlopend proces dat geduld en doorzettingsvermogen vereist. Maar de beloning is groot: een leven waarin je minder wordt beperkt door innerlijke negativiteit en meer wordt geleid door wijsheid en compassie. Elke keer dat je een saboteur herkent en er bewust voor kiest om naar je innerlijke wijsheid te luisteren, bouw je aan je innerlijke veerkracht. Dit maakt je niet alleen gelukkiger, maar ook beter bestand tegen de uitdagingen van het leven.
Een leven lang leren
Je saboteurs verdwijnen niet zomaar, zelfs niet als je eraan hebt gewerkt. Ze zijn een deel van je menselijke natuur. Maar door bewust te blijven van hun aanwezigheid en actief te werken aan de stappen die hierboven zijn genoemd, kun je leren om met ze om te gaan en je leven niet door hen te laten bepalen. Elke stap die je zet, hoe klein ook, is een overwinning. Onthoud, je bent niet alleen. We hebben allemaal onze saboteurs, maar we hebben ook allemaal de kracht om met ze om te gaan.
Dus, wie is jouw grootste saboteur? En hoe ga je hem vandaag aanpakken? Begin met bewustwording en de wil om te groeien. Je bent sterker dan je saboteurs, en je verdient het om een leven te leiden dat wordt geleid door je wijzere innerlijke geest.
Wil je verder onderzoeken hoe je dit kunt doen? De Spiral Experience kan je hierbij helpen. Neem vrijblijvend contact met me op om even kennis te maken.